ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਿ ਉਜਾੜਾ

ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਿ ਉਜਾੜਾ 

ਢੋਲ ਵਜਦਾ ਸੁਣ ਬਾਬੇ ਨੇ ,

ਪੋਤੇ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਇੱਕ ਸਵਾਲ |

ਇਹ ਕੌਣ ਹੈ ਢੋਲੇ ਗਾਂਵਦਾ ,

ਇਹ ਕਿੱਥੇ ਪੈ ਰਹੀ ਧਮਾਲ |

ਪੋਤਾ ਕਹਿੰਦਾ ਮੇਰੇ ਬਾਬਾ ਜੀ ,

ਕਰੋ ਕੁਝ ਤੁਸੀਂ ਅੱਜ ਯਾਦ |

ਪੰਦਰਾਂ ਅਗਸਤ ਮਨਾ ਰਹੇ,

ਅਸੀਂ ਹੋਏ ਸੀ ਅੱਜ ਅਜ਼ਾਦ |

ਇੰਨੀ ਗੱਲ ਸੁਣਕੇ ਬਾਬਾ ,

ਹੰਝੂਆਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੜ੍ਹ ਗਿਆ |

ਸੰਨ ਸੰਨਤਾਲੀ ਆ ਕੇ ਫੇਰ,

ਉਹਦੀ ਹਿੱਕ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ |

ਰੋਂਦਾ ਰੋਂਦਾ ਬੋਲਿਆ ਫੇਰ ,

ਉਹ ਬਾਬਾ ਕਰਤਾਰਾ ਓਏ |

ਅਜ਼ਾਦੀ ਕਾਹਦੀ ਸੀ ਸ਼ੇਰਾ,

ਉਹ ਤਾਂ ਇੱਕ ਉਜਾੜਾ ਸੀ |

ਅਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਈ,ਪਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਈ,

ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨਾਲ ਤੂੰ ਸਰਦਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਈ |

ਦੱਸ ਤੈਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਵਡਿਆਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਖਿੱਚੀ ਸੀ ਲਕੀਰ ਤੂੰ ਵੰਡੇ ਸੀ ਦੇਸ਼ ਨੀਂ ,

ਆਪਣੇ ਸੀ ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਹੋਏ ਪਰਦੇਸ ਨੀਂ |

ਕਿੰਝ ਬਦਲਿਆ ਸੀ ਸਿਰਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਆਜ਼ਾਦੀਏ |

ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤ ਮਰੇ ਭੈਣਾਂ ਦੇ ਵੀਰ ਨੀ ,

ਸੁਹਾਗਣਾਂ ਦੇ ਮਿਟ ਗਏ ਸੰਧੂਰ ਵਾਲੇ ਚੀਰ ਨੀ|

ਬਾਲ਼ਾਂ ਸਿਰੋਂ ਉਠੀਆਂ ਸੀ ਛਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਫ਼ਾਸੀਆਂ ਦੇ ਰੱਸੇ ਚੁੰਮੇ ਮਾਵਾਂ ਦੇ ਲਾਲਾਂ ਨੇ ,

ਫ਼ਰੰਗੀਆਂ ਨੇ ਖੇਡੀਆਂ ਪਰ ਕੋਝੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਨੇ |

ਕਿਹੜੀ ਕਿਹੜੀ ਚਾਲ ਸਮਝਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਸੱਤਾ ਦੇ ਸੀ ਲਾਲਚੀ ਤੇ ਕੁਰਸੀ ਦੀ ਖਿੱਚ ਸੀ ,

ਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ਹੋ ਗਏ ਆਪਣੇ ਹੀ ਹਿੱਤ ਸੀ |

ਬਦਲੀਆਂ ਸੀ ਫੇਰ ਫ਼ਿਜਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਜ਼ਖ਼ਮ ਜੋ ਮਿਲੇ ਉਦੋਂ ਅੱਜ ਵੀ ਨੇ ਅੱਲ੍ਹੇ ਲੱਗਦੇ ,

ਝੱਲਦੇ ਆ ਸੇਕ ਹੁਣ ਤਾਈਂ ਉਸ ਅੱਗ ਦੇ |

ਝੋਲੀ ਵਿੱਚ ਪਏ ਹੌਂਕੇ ਹਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਚਾਅ ਸੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਵਾਲੇ ਮਨਾਂ 'ਚ ਹੀ ਰਹਿ ਗਏ , 

"ਚਾਹਲ' ਕੁਰਸੀ ਦੇ ਚਾਰ ਪਾਵੇ ਲੱਖਾਂ ਜਾਨਾਂ ਲੈ ਗਏ |

ਵਿਛੜਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿੱਥੋਂ ਲੱਭ ਲਿਆਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ ,

ਕਿਹੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਵਾਂ ਨੀ ਅਜ਼ਾਦੀਏ |

ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ 

9876915035

ਇਹ ਚੱਕਰ ਅਨੋਖੇ ਨੇ ਚੱਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ

ਜੋ ਰੇਤੇ 'ਚ ਰਚ ਗਏ ਨੇ

ਹੱਡਾਂ ਦੇ ਟੁੱਕੜੇ

ਜੋ ਬਣ ਗਏ ਵਰੋਲੇ

ਗੁਲਾਬੀ ਜਏ ਮੁੱਖੜੇ

ਉਹ ਨਵਿਆਂ ਆਕਾਰਾਂ 'ਚ

ਢਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ।

ਇਹ ਚੱਕਰ ਅਨੋਖੇ ਨੇ

 ਚੱਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ

ਸੀ ਲਾਈ ਜਵਾਨੀ

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੈਂ ਲੇਖੇ

ਉਹ ਚਾਦਰ ਦੇ ਤੋਤੇ

ਉਡਾ ਕੇ ਨੀਂ ਵੇਖੋ

ਸੰਦੂਕਾਂ 'ਚ ਪਏ ਐਂਵੇਂ

ਗਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ

ਇਹ ਚੱਕਰ ਅਨੋਖੇ ਨੇ

ਚਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ।

ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਸਿਰ 'ਤੇ ਛੱਤ ਨੀਂ

ਨਾ ਪੈਰਾਂ 'ਚ ਜੋੜੇ

ਜੋ ਫਿਰ ਵੀ ਭਜਾਉਂਦੇ ਨੇ

ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਘੋੜੇ

ਉਹ ਭੁੱਖਾਂ ਤੇ ਤੋਹਾਂ ਚ

ਪਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ

ਇਹ ਚੱਕਰ ਅਨੋਖੇ ਨੇ

ਚਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ।

ਇਹ ਗੁੰਦੀਆਂ ਜੋ ਗੁੱਤਾਂ

ਇਹ ਲਮਕਣ ਪਰਾਂਦੇ

ਇਹ ਕਿੱਥੋਂ ਸੀ ਆਏ

ਤੇ ਕਿੱਧਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ?

ਇਹ ਮੌਸਮ ਨੇ ਮੌਸਮ ਤਾਂ

ਟਲ਼ਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ।

ਇਹ ਚੱਕਰ ਅਨੋਖੇ ਨੇ

ਚਲਦੇ ਹੀ ਰਹਿਣੇ ।

ਰਾਣੀ ਤਤ

ਮੈਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਹਾਂ ਬੋਲ ਰਿਹਾ,

ਮੈਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਹਾਂ ਬੋਲ ਰਿਹਾ

ਮੈਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਹਾਂ ਬੋਲ ਰਿਹਾ,

ਮੇਰੀ ਸੁਣਿਓ ਤੁਸੀਂ ਫਰਿਆਦ |

ਤੁਸੀਂ ਯਾਦ ਅੱਜ ਮੈਨੂੰ ਕਰ ਰਹੇ,

ਮੈਂ ਵੀ ਕਰਾ ਦਿਆਂ ਤਹਾਨੂੰ ਯਾਦ |

ਜ਼ਿਲਿਆਂ ਵਾਲੇ ਬਾਗ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ

ਮੈਂ ਲੰਡਨ ਵਾਲੇ ਗਿਆ ਹਾਲ |

ਇੱਕ ਅੱਗ ਰਹੀ ਸੀ ਸੁਲਗਦੀ,

ਮੇਰੇ ਕਾਲਜੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕੀ ਸਾਲ |

ਕਿੱਥੋਂ ਊਧਮ ਸਿੰਘ ਬਣਨਾ ਸੀ,

ਜੇ ਮੈਂ ,18ਵੇਂ 'ਚ ਹੁੰਦਾ ਬਦਨਾਮ |

ਜਾਂ ਪਟਾਕੇ ਪਾਉਂਦਾ ਮੈਂ ਬੁਲਟ ਦੇ ,

ਜੇ ਮੋਟਰ 'ਤੇ ਖੜ੍ਹਕਾਉਂਦਾ ਜਾਮ |

ਬਾਤ ਪਾਈ ਸੀ ਅਸੀਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ,

ਪਰ ਹੁੰਗਾਰਾ ਸੀ ਮੁੱਛਾਂ ਕੁੰਡੀਆਂ ਦਾ |

ਗੰਡਾਸੇ ਤਾਂ ਤਿੱਖੇ ਤੁਸੀਂ ਕਰੀ ਜਾਂਦੇ ,

ਪਰ ਕੀ ਕਰੋਗੇ ਸੋਚਾਂ ਖੁੰਡੀਆਂ ਦਾ |

ਫੁੱਲ ਹੋਣਗੇ ਇਹੀ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾ ਦੇ ,

'ਚਾਹਲ' ਐਸੀ ਇਬਾਰਤ ਲਿਖੀਏ ਜੀ |

'ਉਹ' ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਲਈ ਮਰ-ਮਿੱਟ ਗਏ,

ਆਓ ਆਪਾਂ ਜਿਉਂਣਾ ਤਾਂ ਸਿੱਖੀਏ ਜੀ |

ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ 

9876915035

ਸ਼ਿਵ_ਕੁਮਾਰ_ਬਟਾਲਵੀ_ਦੇ_ਜਨਮ_ਦਿਨ_ਤੇ_ਵਿਸ਼ੇਸ਼

#ਸ਼ਿਵ_ਕੁਮਾਰ_ਬਟਾਲਵੀ_ਦੇ_ਜਨਮ_ਦਿਨ_ਤੇ_ਵਿਸ਼ੇਸ਼

#ਬਟਾਲੇ ਨੂੰ ਪੂਰੀ #ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ #ਪਛਾਣ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਸ਼ਇਰ #ਸ਼ਿਵ_ਕੁਮਾਰ_ਬਟਾਲਵੀ

ਅੱਜ 23 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੇ ਲਾਡਲੇ ਸ਼ਾਇਰ, ਬਿਰਹਾ ਦੇ ਸੁਲਤਾਨ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਂਵੇ ਬਟਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸਦਾ ਬਟਾਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਕੁਝ ਅਜਿਹਾ ਬਣਿਆ ਜਿਵੇਂ ਇਹ ਸੁਮੇਲ ਜਨਮਾਂ-ਜਮਾਂਤਰਾਂ ਦਾ ਹੋਵੇ। ਸਿਆਲਕੋਟ ਦਾ ਇਹ ਮੁੰਡਾ ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਬਣ ਕੇ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਕੱਦ ਏਨਾ ਉੱਚਾ ਕਰੇਗਾ ਇਹ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਿਸੇ ਸੋਚਿਆ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ।

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਦਾ ਉਹ ਉੱਚ ਦੁਮਾਲੜਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਥੋੜੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਉਹ ਕੁਝ ਕਰ ਵਿਖਾਇਆ ਜੋ ਵਿਰਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨਸੀਬ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਮਰ ਦੇ ਕੁਲ 37 ਸਾਲ ਹੰਢਾ ਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿਚ ਦੀਆਂ ਉਹ ਖੂਬਸੂਰਤੀਆਂ ਸਿਰਜ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਿਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਤੋਂ ਸੈਂਕੜੇ ਵਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਏ ਕਿੱਸਾ ਕਵੀਆਂ ਜਾਂ ਸੂਫੀ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿਚੋਂ ਲੱਭਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ।

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਦਾ ਜਨਮ 23 ਜੁਲਾਈ 1936 ਨੂੰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੇ ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਦੀ ਤਹਿਸੀਲ ਸ਼ਕਰਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪਿੰਡ ‘ਬੜਾ ਪਿੰਡ ਲੋਟੀਆਂ’ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿਖੇ ਪਿਤਾ ਪੰਡਤ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਗੋਪਾਲ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇਵੀ ਦੀ ਕੁਖੋਂ ਹੋਇਆ। ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਰਾਵੀ ਕੰਢੇ ਜੰਮਿਆਂ, ਬਟਾਲੇ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ, ਕਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਾਭਾ ਵਿਚ ਕੁਝ ਅਰਸਾ ਪੜ੍ਹਿਆ। ਅਰਲੀ ਭੰਨ (ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ) ਵਿਖੇ ਪਟਵਾਰ, ਪ੍ਰੇਮ ਨਗਰ ਬਟਾਲਾ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ ਦੀ ਸਟੇਟ ਬੈਂਕ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਬਰਾਂਚ ਦੀ ਕਲਰਕੀ ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਵਿਹਾਰ ਕਦੇ ਨਾ ਬਣ ਸਕੀ। ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਅਣ ਐਲਾਨਿਆ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਸਲਤਨਤ ਉਸ ਦੇ ਜਿਉਂਦੇ ਜੀਅ ਤਾਂ ਅੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਹੈ ਹੀ ਸੀ ਪਰ ਮੌਤ ਮਗਰੋਂ ਹੋਰ ਵੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਧਰਤੀ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਬੰਧੇਜ ਉਸ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬੇੜੀ ਵਿਚ ਨਾ ਨੂੜ ਸਕਿਆ। ਉਹ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨਾਤਿਆਂ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪਾਕੀਜ਼ਗੀ ਤੋਂ ਵਾਕਿਫ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਸਾਰੇ ਬੰਧਨ ਤੋੜ ਦਿੰਦਾ। ਰਾਵੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਨਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਦਰਿਆ ਦੇ ਅੱਥਰੇ ਵੇਗ ਦੀ ਗੁੜਤੀ ਸੀ।

ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਤਾਬ ਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਬਟਾਲਵੀ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ। ਦੋ ਤਿੰਨ ਹੱਥ ਲਿਖਤ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਦੇ ਰੂਪ `ਚ ਦਸਤਖਤ ਮਿਲਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਹਾਲਾਤ ਦੀ ਸਿਤਮਜ਼ਰੀਫੀ ਵੇਖੋ ! ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਬਟਾਲਵੀ ਪੱਕੇ ਤੌਰ ਤੇ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵੀ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਲੋਕ ਉਸ ਦੀ ਛੇੜ ਬਟਾਲਵੀ ਪਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਰੁਤਬਾ ਜਣੇ ਖਣੇ ਨੂੰ ਨਸੀਬ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਰਾਵੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਵਸਦੇ ਸ਼ੱਕਰਗੜ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਬੜਾ ਪਿੰਡ ਲੋਹਟੀਆਂ ਵਿਚ ਜੰਮਿਆ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਕੁਝ ਵਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਸਿਆਲਕੋਟੀਆ ਰਿਹਾ ਅਤੇ 1947 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਬਟਾਲੇ ਆ ਜਾਣ ਕਰਕੇ ਬਾਕੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਟਾਲਵੀ ਬਣ ਗਿਆ।ਗਾਂਧੀ ਚੌਂਕ ਬਟਾਲੇ ਤੋਂ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਵੱਲ ਜਾਦਿਆਂ ਖੱਬੇ ਪਾਸੇ ਪ੍ਰੇਮ ਨਗਰ ਮੁਹੱਲੇ ਵਿਚ ਉਸ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਅੱਜ ਵੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਉਥੇ ਹੋਣ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਆਪਣੇ ਗਿਰਦਾਵਰ ਬਾਪ ਗੋਪਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਰੀਝਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਪਟਵਾਰੀ ਭਰਤੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਲਾਨੌਰ ਨੇੜੇ ਪਿੰਡ ਅਰਲੀਭੰਨ ਵਿਖੇ ਹੋਈ। ਸ਼ਿਵ ਭਾਂਵੇ ਪਟਵਾਰੀ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਹ ਕਾਵਿ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਉੱਚੀਆਂ ਬੁਲੰਦੀਆਂ ਦਾ ਪਰਿੰਦਾ ਬਣਨਾ ਲੋਚਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕੱਚੀ ਉਮਰ ਦੀਆਂ ਦੋਸਤੀਆਂ ਦੇ ਵਾਕਿਫਕਾਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਨਿਕਟਵਰਤੀ ਸੱਜਣ ਪਿਆਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਹਰ ਕਿਸੇ ਲਈ ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਵਤੀਰਾ ਧਾਰਦਾ ਸੀ। ਮੋਮਬੱਤੀ ਵਾਂਗ ਆਪਣਾ ਆਪ ਤਾਂ ਪਿਘਲਾ ਦਿੰਦਾ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਹਨੇਰੇ ਰਾਹਾਂ ਵਿਚ ਨਾ ਭਟਕਣ ਦਿੰਦਾ।

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦਾ ਮਹਿਬੂਬ ਸ਼ਾਇਰ ਸੀ। ਕਿਸੇ ਧੜੇ, ਧਰਮ, ਸਿਆਸਤ ਜਾਂ ਗੁੱਟ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਉਚੇਰਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ ਧਰਮ ਸ਼ਾਇਰੀ ਸੀ, ਨਾਅਰਾ ਨਹੀਂ। ਉਹ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਹਸਤੀ ਦਾ ਸੁਆਮੀ ਸੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਾਂਗ। ਪਾਰਖੂ ਸੱਜਣ ਪਿਆਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨੋਂ ਹੀ ਮੁਹੱਬਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ। ਸ਼ਿਵ ਯਾਰਾਂ ਦਾ ਯਾਰ ਸੀ। ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਓਨੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਕੱਟੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ ਜਿਨੀਆਂ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਅੰਗ ਸੰਗ ਗੁਜ਼ਾਰੀਆਂ।

ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਸ਼ਿਵ ਜਦੋਂ ਸਟੇਜ਼ਾਂ ਉੱਪਰ ਆਪਣੀ ਮਿੱਠੀ ਹੂਕ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਬਿਰਹਾ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਨੂੰ ਗਾਉਂਦਾ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਇਹ ਹੇਕ ਕਿਸੇ ਬਬੀਹੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਾ ਲੱਗਦੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਤੇ ਮਿੱਠੀ ਅਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕੀਲ ਲੈਂਦਾ। ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਨੂੰ ਲੋਕ ਬਿਰਹਾ ਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਨੇ ਬਿਰਹਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਵਾਰਵਾਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਰਹਾ ਉਸ ਦਾ ਤਨ ਅਤੇ ਮਨ ਤੋਂ ਵਿਛੁੰਨੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਰੁਦਨਮਈ ਬਿਰਹਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਸੌ ਮੱਕਿਆ ਦੇ ਹੱਜ ਬਰਾਬਰ ਗਿਣਦਾ ਹੈ।

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 27 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਡਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਲੂਣਾ ਲਿਖਣ ਬਦਲੇ ਮਿਲਿਆ । ਉਸ ਜਿੰਨੀ ਉਮਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਲਿਖਾਰੀ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੀਕ ਇਹ ਸਨਮਾਨ ਹਾਸਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। 

ਸਾਂਝੇ ਪੰਜਾਬ ਸਮੇਂ ਜਨਮਿਆਂ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦੋਵਾਂ ਪੰਜਾਬਾਂ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਹੀ ਰਿਹਾ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦਾ ਉਹ ਲਾਡਲਾ ਪੁੱਤਰ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਦੇ ਗੁਆਚਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ਾਇਰੀ ਵਿਚ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਉਸ ਦੇ ਬੋਲਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਿਰਫ ਪੰਜਾਬ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚ ਕਾਇਨਾਤ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ 

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ ਨੂੰ ਜੋ ਰੁਤਬਾ ਤੇ ਪਿਆਰ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਮਿਲਿਆ ਹੈ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਟਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚੋਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕਿਆ। ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਆਪਣੇ ਜੀਊਂਦੇ ਜੀਅ ਵੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਬਟਾਲਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਪਿੱਤਲ ਤੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਕਿ :-

ਲੋਹੇ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪਿੱਤਲ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿੰਦੇ ਸਿੱਕੇ ਦੇ ਬੋਲ ਬੋਲਣ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ ਵੇਸ ਪਾਉਂਦੇ।

ਜਿਸਤੀ ਇਹਦੇ ਗਗਨ ’ਤੇ ਪਿੱਤਲ ਦਾ ਚੜ੍ਹਦਾ ਸੂਰਜ ਤਾਂਬੇ ਦੇ ਰੁੱਖਾਂ ਉਪਰ ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਿਰਝ ਬਹਿੰਦੇ।

ਲੋਹੇ ਦੇ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਲੋਹੇ ਦੇ ਲੋਕ ਰਹਿਸਣ ਲੋਹੇ ਦੇ ਗੀਤ ਸੁਣਦੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਗੀਤ ਗਾਉਂਦੇ।

ਸ਼ਿਵ ਦੇ ਬੋਲ ਅਮਰ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਜੋ ਆਪਣੀ ਯਾਦਗਾਰ ਸਬੰਧੀ ਭਵਿੱਖ ਬਾਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਉਹ ਉਸਦੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਕਈ ਦਹਾਕਿਆਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਸੱਚੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ :-

ਜਿਥੇ ਭੱਜਿਆ ਵੀ ਨਾ ਮਿਲੂ ਦੀਵਾ,

ਸੋਈਉ ਮੇਰਾ ਮਜ਼ਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।

ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਅੱਜ ਤੱਕ ਬਟਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਖੇ ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ (ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਆਡੀਟੋਰੀਅਮ) ਉੱਪਰ ਦੀਵਾ ਨਹੀਂ ਬਲ ਸਕਿਆ ਹੈ।

ਖੈਰ ਅੱਜ ਇਸ ਮਹਾਨ ਸ਼ਾਇਰ ਦਾ ਜਨਮ ਦਿਨ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਬਟਾਲਾ ਵਾਸੀ ਪੂਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਿਵ ਬਟਾਲਵੀ ਦੇ ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਮੁਬਾਰਕਬਾਦ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ। ਖੌਰੇ ਜਿਵੇਂ ਹੁਣ ਬਟਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਲੋਹੇ ਦੀ ਸਨਅਤ ਦਾ ਕੰਮ ਖਤਮ ਹੋਣ ਨਾਲ ਬਟਾਲੇ ਤੋਂ ਲੋਹੇ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਖੁਸ ਗਿਆ ਹੈ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਹੁਣ ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕ ਵੀ ਪਿੱਤਲ ਤੇ ਲੋਹੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਾਲੇ ਨਾ ਰਹਿਣ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਸ਼ਾਇਰ ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਲਈ ਮੋਹ ਮੁਹੱਬਤ ਜਾਗੇ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਉਪਰ ਦੀਵੇ ਬਲਣ ਲੱਗ ਜਾਣ। ਸਾਡੀ ਤਾਂ ਇਹੋ ਦੁਆ ਹੈ।

ਆਮੀਨ....!

ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਆਹ (ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ 9876915035)

ਬੰਨ੍ ਲਿਆ ਸਿਹਰਾ,

ਸਜ ਗਿਆ ਲਹਿੰਗਾ |

ਵੱਡੇ ਸਾਰੇ ਪੈਲੇਸ ਵਿੱਚ,

ਵਿਆਹ ਹੋਇਆ ਮਹਿੰਗਾ |

ਥੋੜ੍ਹੇ ਜੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ,

ਘੇਰ ਲਿਆ ਵਿਚੋਲਾ ਸੀ |

ਦੱਸ ਕਿਹੜੀ ਗੱਲੋਂ ਸਾਥੋਂ,

ਰੱਖ ਲਿਆ ਓਹਲਾ ਸੀ |

ਦੋਵੇਂ ਹੀ ਧਿਰਾਂ ਦੇ ਜੀ ,

ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਬੜੇ ਵੱਖਰੇ |

ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਵਿਚੋਲੇ ਨੂੰ ,

ਬੰਦੇ ਚੰਗੇ ਨਹੀਓ ਟੱਕਰੇ |

ਸੁਣ ਕੇ ਗੱਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ,

ਵਿਚੋਲਾ ਸੀ ਬੜਾ ਹੱਸਿਆ |

ਕੱਲੀ-ਕੱਲੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜੀ ,

ਫਿਰ ਉਹਨੇ ਇੰਝ ਦੱਸਿਆ|

ਕੁੜੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਸੀ,

ਜ਼ਮੀਨ,ਕੋਠੀ ਤੇ ਕਾਰ ਹੋਵੇ |

ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਤੇ ਲੱਗਾ,

ਜਾਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦਾ ਪੀ.ਆਰ ਹੋਵੇ |

ਮੁੰਡੇ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਵੀ ਭਾਈ,

ਮੈਨੂੰ ਇਹੀ ਕੁਝ ਕਿਹਾ ਸੀ |

ਗੱਡੀ, ਗਹਿਣੇ ਅਤੇ ਕੈਸ਼ ,

ਵੱਡੇ ਪੈਲੇਸ 'ਚ ਵਿਆਹ ਸੀ |

ਮੰਗਾਂ ਮੰਨ ਲਈਆਂ ਸਾਰੀਆਂ,

ਦੱਸੋ ਕੀ ਬਾਕੀ ਰਿਹਾ ਸੀ |

ਬਸ ਬੰਦੇ ਚੰਗੇ ਹੋਣ ਭਾਈ ,

ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਤਾਂ ਨੀ ਕਿਹਾ ਸੀ |

ਚੁਣੇ ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਵੀ ਭਾਈ ,

ਗੁਣਾਂ ਵਾਲੇ ਰਾਹ ਹੋਣਗੇ |

'ਚਾਹਲ' ਉਹਨਾਂ ਰੂਹਾਂ ਦੇ ,

ਸੰਪੂਰਨ ਵਿਆਹ ਹੋਣਗੇ |

ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ 

9876915035

ਕਹਿੰਦਾ ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਮੁੰਡਾ ਬਦਨਾਮ ਹੋ ਗਿਆ

ਕੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸਾਡੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਨੂੰ ,

ਸਾਡੀਆਂ ਕਲਮਾਂ ਵਾਲੀਆਂ ਨੋਕਾਂ ਨੂੰ |

ਸ਼ੌਹਰਤ ਦਾ ਚਾਨਣ ਪਾਉਣ ਲਈ ,

ਅਸੀਂ ਹਨੇਰੇ ਵੱਲ ਧੱਕਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ |

ਮਾਲਕ ਨੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕਲਮ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਆ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ , ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਪ੍ਤੀ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾ ਸਕੇ | ਪਰ ਰਾਤੋ ਰਾਤ ਸ਼ੌਹਰਤ ਪਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤੇ ਕਲਮਕਾਰ ਅਤੇ ਫ਼ਨਕਾਰ ਕੀ ਪਰੋਸ ਕੇ ਦੇ ਰਹੇ ਨੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ????? ਜੱਟ ਫੈਰ ਕਰਦੈ,,,,, ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਮੁੰਡਾ ਬਦਨਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ,,,,, ਕੋਈ ਇਹ ਕਿਉਂ ਨੀ ਗਾਉਂਦਾ ਕਿ ਜੱਟ ਦਾ ਡਾਕਟਰ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀ ਕਰਦਾ , ਜੱਟ ਦਾ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣਨ ਨੂੰ ਜੀਅ ਕਰਦਾ , ਗੱਲ ਵੈਲੀ ਤੇ ਆ ਕੇ ਕਿਉਂ ਖੜ੍ਹ ਜਾਂਦੀ ਆ ,,,,,? ਅਠਾਰਵਾਂ ਸਾਲ ਬਦਨਾਮ ਹੋਣ ਲਈ ਨੀ ਹੁੰਦਾ ,,,,,, ਅਠਾਰਵਾਂ ਸਾਲ ਨਾਮ ਕਮਾਉੁਣ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ,,,,,,,

ਡੀ.ਜੇ.ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਮੇਰੇ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪਈ ਸੀ ,

ਸ਼ੌਰ ਜਿਹੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਨੀਂਦ ਟੁੱਟ ਗਈ ਸੀ |

ਗੀਤ ਸੁਣ ਦਿਮਾਗ ਸੱਚੀਂ ਜਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ,

ਕਹਿੰਦਾ ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਮੁੰਡਾ ਬਦਨਾਮ ਹੋ ਗਿਆ |

ਪੰਜੇ ਉਂਗਲਾਂ ਤਾਂ ਇੱਕੋ ਸਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ,

ਬਦਨਾਮੀਆਂ ਭਾਈ ਓਏ ਪਿਆਰ ਨਹੀਂਓ ਹੁੰਦੀਆਂ |

ਬਾਪੂ ਦੇ ਮੋਢੇ ਨਾਲ ਮੋਢਾ ਲਾ ਕੇ ਖੜ੍ਹਨਾ ਸੀ ,

ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਦੱਸਦਾਂ ਭਾਈ ਕਿਹੜਾ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਸੀ |

ਬਾਹਰਵੀਂ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਰਨੀ ਸੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜੀ ,

ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਲਈ ਕਰਨਾ ਸੀ ਟਰਾਈ ਜੀ |

'ਮਾਰਸ਼ਲ ਅਰਜੁਨ ਸਿੰਘ' ਵਾਂਗ ਨਾਮਣਾ ਸੀ ਖੱਟਣਾ ,

ਬਾਪੂ ਦੇ ਮੋਢਿਆਂ ਤੋਂ ਬੋਝ ਸੀ ਓਏ ਘੱਟਣਾ |

ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਤਾਂ ਟਰੈਕਟਰ ਦੇ ਸਟੇਰਿੰਗ ਫੜ੍ਹ ਲੈਣੇ ਸੀ,

ਕਿੱਲਾ ਛਡਵਾ ਲੈਂਦਾ ਜਿਹੜਾ ਪਿਆ ਗਹਿਣੇ ਸੀ |

ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਾਮ ਵਾਲੀ ਜਾਂਦੀ ਝੰਡੀ ਗੱਡੀ ਜੀ ,

'ਹਰਜੀਤ ਬਾਜੇਖਾਨੇ' ਵਾਂਗ ਜੇ ਖੇਡਦਾ ਕਬੱਡੀ ਜੀ |

ਰੋਇੰਗ ਚ ਮਾਪ ਲੈਂਦਾ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਕੋਈ ਛੱਲ ਜੀ,

'ਸਵਰਨ' ਵਾਂਗ ਅਰਜਨ ਐਵਾਰਡ ਵਾਲੀ ਮੱਲ ਜੀ |

ਅਠਾਰਵੇਂ ਚ ਤਾਂ ਯਾਦਗਾਰੀ ਰੋਲ ਨਿਭਾਉਂਣਾ ਸੀ,

'ਔਲਖ ਸਾਬ' ਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦਾ ਪਾਤਰ ਬਣ ਜਾਣਾ ਸੀ |

ਚੰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਬੁਲੰਦ ਕਰਨਾ ਸੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ,

ਕੁਝ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਦੇਣਾ ਸੀ ਸਮਾਜ ਨੂੰ |

ਦੱਸੋ ਕਿਵੇਂ ਆਜ਼ਾਦੀਆਂ ਮਾਣਦਾ ਆਵਾਮ ਜੀ ,

ਜੇ ਅਠਾਰਵੇਂ 'ਭਗਤ ਸਿੰਘ' ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਬਦਨਾਮ ਜੀ |

ਖਾਸ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਮ ਨਹੀਂਓ ਹੁੰਦੇ ਜੀ ,

ਸਿਆਣੇ ਧੀ-ਪੁੱਤ ਕਦੇ ਬਦਨਾਮ ਨਹੀਂਓ ਹੁੰਦੇ ਜੀ |

ਇੰਨੀ ਕੁ ਗੱਲ ਕਹਿੰਦਾ 'ਚਾਹਲ' ਜਾਂਦਾ-ਜਾਦਾਂ ਜੀ ,

ਅਠਾਰਵੇਂ ਦਾ ਕਮਾਇਆ ਬੰਦਾ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਖਾਂਦਾ ਜੀ|

ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ 

9876915035

ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਹੈ ਉਤਸ਼ਾਹ

ਆਹ ਦੇਖ ਜ਼ਿੰਦਗੀਏ ਨੀ,

ਨੀ ਮੇਰਾ ਨਾਮ ਹੈ ਉਤਸ਼ਾਹ |

ਤੂੰ ਬੇਰੰਗ ਤਸਦੀਕ ਕੀਤਾ ਸੀ,

ਨੀ ਮੈਂ ਆਪੇ ਰੰਗ ਲਏ ਚਾਅ |

ਮੈਂ ਆਸ ਦਾ ਪੱਲਾ ਨੀ ਛੱਡਣਾ ,

ਮੇਰੇ ਜਦ ਤੱਕ ਚੱਲਦੇ ਸਾਹ |

ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ 'ਚ ਮੰਜ਼ਿਲ ਵਸਦੀ,

ਮੈਨੂੰ ਸਿਜਦਾ ਕਰਦੇ ਰਾਹ |

ਜੀਹਨੂੰ ਬਾਹਰ ਲੋਕੀ ਲੱਭਦੇ ,

ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਖੁਸ਼ੀ ਅਥਾਹ |

ਹਿੰਮਤ ਮੇਰਾ ਸੱਚਾ ੲਿਸ਼ਕ ਹੈ ,

ਮੈਨੂੰ ਸਕਦਾ ਨੀ ਕੋਈ ਢਾਹ |

ਮੇਰੇ ਦਿਲ ਵਾਲੀ ਅਮੀਰੀ ਨੂੰ ,

ਗਰੀਬੀ ਸਕਦੀ ਨਹੀਂ ਹਰਾ |

ਤੇਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੋਈ ਹਰ ਦਸਤਕ ,

ਮੇਰਾ ਝੱਲ ਨਹੀਂ ਸਕੀ ਤਾਅ |

ਅੰਬਰਾਂ 'ਤੇ ਨਾਮ ਲਿਖ ਦੇਊ,

ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਰੱਖੂਗਾ ਵਾਹ |

'ਚਹਿਲਾ' ਪੈੜਾਂ ਤੋਂ ਲੋਕੀ ਪੁੱਛਣਗੇ,

ਕੌਣ ਲੰਘਿਆ ਹੈ ਇਸ ਰਾਹ ?????

ਜਸਵਿੰਦਰ ਚਾਹਲ

9876915035

ਬੇਵਕਤ ਹੀ 'ਜੁਗਨੂੰਆਂ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ' ਜਾ ਰਲਿਆ ਅਮਨ ਬੋਲਾ (ਦਾਤੇਵਾਸ)

ਬੇਵਕਤ ਹੀ 'ਜੁਗਨੂੰਆਂ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ' ਜਾ ਰਲਿਆ ਅਮਨ ਬੋਲਾ (ਦਾਤੇਵਾਸ)............

ਮਾਨਸਾ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਦਾਤੇਵਾਸ ਵਿਖੇ ਤਕਰੀਬਨ 48 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਸੂਬੇਦਾਰ ਮੇਜਰ ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਜਨਮੇ ਅਮਨਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸਾਹਿਤ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਚੇਟਕ ਲੱਗ ਗਈ। ਜਿਸ ਸਦਕਾ ਉਹ ਜਵਾਨੀ 'ਚ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਤੱਕ ਹਰ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਤਰਕਮਈ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸੰਵਾਦ ਰਚਾਉਣ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਹਾਜ਼ਰ ਜੁਆਬੀ ਤੇ ਹਾਸਰਸ ਵਾਲੇ ਅੰਦਾਜ਼ ਨੂੰ ਹਰ ਥਾਂ ਹਰਮਨਪਿਆਰਤਾ ਬਖਸ਼ੀ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਬੁਢਲਾਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੋਵੇ, ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਟਿਆਲਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹੋਰਨਾਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਿਦਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਹੋਣ, ਅਮਨ ਦੇ ਚਾਹੁਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ। ਚੁਗਲੀ-ਨਿੰਦਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਨਰਾਜ਼ ਨਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਅਮਨ ਦੀ ਹਰ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਡੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਬੀ.ਏ. ਆਨਰਜ਼ ਕਰਨ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਇਕਲੌਤੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ 'ਜੁਗਨੂੰਆਂ ਦੇ ਅੰਗ-ਸੰਗ' ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਛਪਵਾਈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ ਨੇ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਉਸ ਦਾ ਰੁਝਾਨ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ ਵੱਲ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਤੱਕ ਜਾ ਪੁੱਜਿਆ। ਇਸੇ ਦੌਰਾਨ ਅਮਨ ਦਾ ਵਿਆਹ ਪ੍ਰੀਤੀ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਜੋ ਖੁਦ ਬਹੁਤ ਹੀ ਹੁਸ਼ਿਆਰ ਤੇ ਸੁਚਾਰੂ ਲੜਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਅਮਨ ਨੂੰ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਵੀ ਵਧੀਆ ਸਾਥ ਮਿਲਿਆ। ਸਾਰਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਅਮਨ ਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਅਮਰੀਕਾ ਆਉਣ ਲਈ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ 45 ਸਾਲ ਹੱਸਦਾ-ਹਸਾਉਂਦਾ ਆਪਣੀ ਜਨਮ ਭੋਇੰ 'ਤੇ ਬਤੀਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾ ਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਸਮੇਤ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਾਸੀ ਬਣਿਆ। ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਫਰਿਜ਼ਨੋ (ਕੈਲੇਫੋਰਨੀਆ) ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਕਰਮਭੂਮੀ ਬਣਾਇਆ। ਉਸ ਦੇ 19 ਸਾਲਾ ਬੇਟੇ ਰੂਬਲ ਬੋਲਾ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਨਾਗਪੁਰ ਤੋਂ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਆਪਣੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਰੂਬਲ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੱਲ ਦਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਿਕਵਾ ਰਹੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਅਮਨਦੀਪ ਬੋਲਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕਮਾਊ ਪੁੱਤ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਿਆ। ਅਮਨ ਦੇ ਮਾਤਾ ਸ਼ਮਸ਼ੇਰ ਕੌਰ ਕੁਝ ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਕਹਿ ਗਏ ਸਨ। ਪਿਤਾ ਸ. ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਸੈਨਾ ਦੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਕਾਲਜ ਬੁਢਲਾਡਾ ਤੋਂ ਬਤੌਰ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਣ ਉਪਰੰਤ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਹਨ। ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦਰਸ਼ਨ ਕੌਰ ਸੰਗਰੂਰ ਵਿਖੇ ਆਪਣੇ ਬੇਟਿਆਂ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਜੀਵਨ ਬਸਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਛੋਟੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਸਵਰਨਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ 'ਚ ਹੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਜੀਵਨ ਨਿਰਬਾਹ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਸਦੇ-ਵਸਦੇ ਭੈਣ ਭਰਾਵਾਂ ਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਕਲਾਵੇ 'ਚੋਂ ਅਮਨਦੀਪ ਬੋਲਾ ਦਾ ਝਕਾਨੀ ਦੇ ਕੇ ਨਿਕਲਣਾ, ਸਭ ਲਈ ਸਦੀਵੀਂ ਜਖਮ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਮਨਦੀਪ ਬੋਲਾ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਤੇ ਅਰਦਾਸ 28 ਜੂਨ 2020 ਦਿਨ ਐਤਵਾਰ ਨੂੰ ਫਰਿਜ਼ਨੋ ਵਿਖੇ ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਤ 11 ਤੋਂ 1 ਵਜੇ ਤੱਕ ਹੋਵੇਗੀ। ਆਓ ਸਭ ਰਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਰੰਗਲੇ ਸੱਜਣ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਦੇ ਅਹਿਦ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕਰੀਏ। 
-ਡਾ. ਸੁਖਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਚਹਿਲ ਪਟਿਆਲਾ 9779590575

Shiv Kumar Batalvi Rog Banke Reh Gaya Hai

ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆ ਦੇ ਰਾਹ

ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆ ਦੇ ਰਾਹ

ਚਟਣੀ

ਚਟਣੀ

ਚਟਣੀ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਹੀ ਖਾਂਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। 1980 ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹਰ ਘਰ ਚ ਸਵੇਰੇ ਚਟਣੀ ਰਗੜੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਭਾਵੇਂ ਖਾਣਾ ਔਰਤਾਂ ਹੀ ਪਕਾਉਂਦੀਆਂ ਸੀ ਪਰ ਚਟਣੀ ਮਰਦ ਹੀ ਰਗੜਦੇ ਸੀ। ਇਹ ਹਰ ਰੁੱਤ ਚ ਅਲੱਗ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।

ਚਟਣੀਆਂ ਚ ਲਾਲ ਮਿਰਚ ਦੀ ਚਟਣੀ ਅਤੇ ਗੰਢੇ ਦੀ ਚਟਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਸੀ। ਉਂਜ ਗੰਢੇ ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਭੂਕਾਂ, ਹਰੀ ਮਿਰਚ, ਚਿੱਭੜ, ਟਮਾਟਰ, ਨਿੰਬੂ, ਪੂਤਨਾ, ਮਰੂਆ, ਛੋਲੀਆ, ਕਚਨਾਰ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ, ਛੋਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਕਰੂੰਬਲਾਂ, ਕੱਚੀ ਅੰਬੀ, ਹਰੇ ਔਲੇ ਆਦਿ ਦੀਆਂ ਅਨੇਕਾਂ ਹੀ ਚਟਣੀਆਂ ਸੀ।

ਹਰ ਚਟਣੀ ਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਡਲੇ ਦਾ ਨਮਕ ਜਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਲੂਣ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਮਿਰਚ ਵੀ ਦੇਸੀ ਤੇ ਘਰਦੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਚਟਣੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਕੂੰਡੇ ਚ ਕੁੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਤੇ ਨਿੰਮ ਦੇ ਘੋਟਣੇ ਨਾਲ ਰਗੜੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਚਟਣੀ ਵਾਲਾ ਕੂੰਡਾ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੀ ਥਾਲ ਨਾਲ ਢਕਕੇ ਪਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਹ ਸਭ ਚਟਣੀਆਂ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸੁਆਦ ਵਧਾਉਣ, ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਖਾਣਾ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਜ਼ਮ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦਵਾਈ ਵਾਂਗ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਸੀ। ਹਰ ਚਟਣੀ ਦਾ ਅਲੱਗ ਫਾਇਦਾ ਸੀ। 

ਲਾਲ ਮਿਰਚ ਦੀ ਚਟਣੀ ਸਰੀਰ ਦਰਦ, ਜੋੜ ਦਰਦ ਆਦਿ ਤੋਂ ਲਾਭਦਾਇਕ ਸੀ। ਹਰੀ ਮਿਰਚ ਦੀ ਚਟਣੀ ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਣ ਵਾਲੀ ਸੀ। ਗੰਢੇ ਦੀ ਚਟਣੀ ਗਲਾ ਖਰਾਬੀ, ਜ਼ੁਕਾਮ, ਰੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੀ। ਲਸਣ ਦੀਆਂ ਭੂਕਾਂ ਦੀ ਚਟਣੀ ਕੋਲੈਸਟਰੋਲ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੀ। ਗੰਢੇ ਦੀਆਂ ਭੂਕਾਂ ਦੀ ਚਟਣੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੀ।